Na meer dan één jaar ziek thuis zitten, leek het eind mei/begin juni dit jaar de goede kant op te gaan. Ik voelde een stijgende lijn wat mij hoop gaf en gelukkig maakte. Er is geen krachtiger gevoel dan licht aan het einde van de tunnel zien. De dip die ik na nog een keer corona eind juli ervaarde, was daardoor extra intens. Even had ik het gevoel dat alle vooruitgang die ik geboekt had weer verloren was. Alsof ik weer helemaal overnieuw moest beginnen. Niets was minder waar natuurlijk, want ik had al een rugzak aan kennis en ervaringen opgedaan het afgelopen jaar. Tijdens een yogales onlangs zei de docente ‘je bent afgestudeerd aan je eigen lichaam, jij kent het het beste’ daar moest ik stiekem erg om grinniken. Wanneer iemand dat een paar jaar geleden tegen mij gezegd zou hebben, zou dat gelogen zijn. Hoewel ik altijd hoopte bewust te leven, luisterde ik vrij weinig naar wat mijn lichaam mij te zeggen had. Ook begreep ik vrij weinig van de signalen die het gaf. Je lichaam fluistert echt, maar dat horen is een hele kunst. Ik denk dat ik na mijn HBO studie, nu 3 jaar geleden, pas echt met mezelf aan de slag ben gegaan. Waarvan de afgelopen 1,5 jaar ziek thuis een enorme deep dive zijn geweest in mezelf, naar mijzelf.
“If you listen to your body when it whispers you won’t have to hear it scream.”
Afgestudeerd aan mijn eigen lichaam?! Dat weet ik zo net nog niet, maar als ik een ding heb geleerd, dan is dat de regie uit handen geven voor mij zeker niet werkt. Je mind is erg krachtig. Puur het gevoel van regie hebben, geeft mij houvast. Tijdens mijn dip voelde ik dit weer door mijn vingers glippen en overspoelde gevoelens van machteloosheid en wanhoop mij. Ook omdat ik niet exact begreep waarom de pijn nog erger leek dan ooit tevoren. Toen ik mijn kracht weer terug wist op te pakken, voelde ik mij met de dag weer sterker worden. En dan heb ik het niet over controle nemen. Geloof mij ik heb dit proces geprobeerd te controleren, pushen en forceren om het behapbaar te maken/sneller te laten gaan etc. maar dat werkte niet. Controle is een vasthoudende energie en je hebt ontspanning nodig in je lijf om te kunnen helen. Nee, ik heb het over het roer of stuur van jouw leven in handen nemen, regisseur zijn van jouw verhaal, van jouw heling, jouw leven. Ook al weet je niet wat er komen gaat en heb je nul controle over het vervolg.
Ik schrijf dit blog als lieve reminder aan mezelf voor als ik nog eens in dip krijg in de toekomst. Tegenslagen horen ook bij het leven (anders zouden er ook geen hoogtepunten zijn). Maar ik lees soms stukken terug in dagboeken en dan denk ik ‘goh ik was destijds wel slim, blij dat ik dit geschreven heb om mijn future self het te laten herinneren..’ Terug ploeteren in dagboeken is alleen een hele klus, dus om mezelf alle anekdotes van mijn jongere zelf te besparen even een georganiseerd stukje om mezelf er weer bovenop te helpen. We zijn tenslotte uiteindelijk onze eigen beste raadgever, dat vergeten we alleen weleens.
Ik denk dat iedereen met een chronische ziekte, long covid, pijn klachten of een burn-out o.i.d.t wel kan beamen, dat hoewel je er het beste van kunt maken, het intens is. Ik deel mijn opgedane wijsheid dus ook graag met jou. Omdat alle beetjes die ik een ander zijn leven lichter kan maken of een sprankje hoop kan geven in een donkere tijd meegenomen is. Ik weet als geen ander wat dat kan betekenen of hoe behulpzaam ook dat kan zijn. Maar mijn hele intro zou geen hout slaan als ik niet de disclaimer geef dat alleen jij kunt voelen wat werkt voor jou. Geen lichaam is hetzelfde en we helen allemaal op onze eigen manier. We kunnen tips gebruiken, behandel plannen volgen, steun vinden bij lieve mensen om ons heen, maar uiteindelijk moeten we het zelf doen. En laat nou juist dat vertrouwen in je eigen lijf zijn, wat vaak schort, als je al lange tijd ziek bent. Terwijl de mindset van in je eigen herstel geloven denk ik juist ook cruciaal is.
Goed even terug naar waarom ik met dit blog begon. Tijdens mijn dip, nog geen maand terug, zei iemand geloof ik tegen mij: “Als je terugkijkt op het afgelopen jaar wat werkte dan voor jou?” En daar moest ik echt goed over nadenken. Ik heb zoveel gedaan en geprobeerd dat ik door de bomen het bos daarin soms ook niet meer zie. Enerzijds is het een opeenstapeling van dingen natuurlijk. Vaak is het niet een ding wat zorgt dat je magisch plots hersteld bent. Het is juist een proces en weg van meerdere dingen die je er bovenop helpen. Een van mijn eerdere behandelaars was een osteopaat. Ik heb geen ongeluk gehad, dus zijn visie hoe ik op jonge leeftijd een hernia heb kunnen krijgen en intense pijn / schouderklachten, was een opeenstapeling van minnen. Het tekende in een van de eerste consults een poppetje met links de min en rechts de plus en daar gingen we mee aan de slag. We waren niet op zoek naar één oorzaak maar hebben toen op papier gezet wat in ieder geval niet bevorderlijk gedrag was of dingen waren die tot die hernia hebben kunnen leiden. Dit was belangrijk voor mijn bewustwording. Zie het alsof je steeds dingen blijft doen die je verder in het rood werken of je batterij leeg maken i.p.v. dat je dingen aanpakt waar je van oplaad of waarmee je uit de schulden komt. Zo zie ik mijn herstel ook, maar dan de omgekeerde wereld. Ik heb mezelf zo lang de min in gewerkt, dan het mij veel tijd heeft gekost om die plussen weer te vinden. Je zal namelijk eerst terug moeten naar een nulpunt voordat je echt kunt gaan bouwen.
Kortom is het dus ook een opeenstapeling van dingen die voor mij werken. Hieronder kun je daar meer over lezen.
Loslaten als het je niet meer dient / meer kost dan het oplevert
Het is ook zeker de moed durven hebben iets los te laten als je voelt dat het geen effect meer heeft. Ook als er nog geen vervolg is. Dat is denk ik een erg belangrijke voor tip voor mezelf om te onthouden. Ik heb dit als erg lastig ervaren. Ten alle tijden mijn intuïtie volgen en daar trouw aan blijven is iets wat ik echt moet leren. Dat brengt mij zoveel verder dan stug vasthouden aan wat ik met mijn hoofd bedenk. Er vreet namelijk niets meer energie (los van dat het soms nog een hoop geld kost ook) dan jezelf naar behandelingen blijven slepen waar je voor je gevoel niets aan hebt. Dat is echt killing als je belastbaarheid door ziekte al laag is. Ik vind loslaten en moeilijk iets, daarom houd ik waarschijnlijk ook veel spanning vast ;). Daarnaast werkt mijn overtuiging dat je afmaakt waar je aan begint niet bevorderend. Toch heb ik al heel wat behandelaren gezien en weer losgelaten als het voor mijn gevoel zijn einddatum had bereikt. Een aantal keer kwam de behandelaar er zelf mee, dat ze niets meer voor mij konden doen dan wat onderhoud. Ik ben nog steeds dankbaar voor deze eerlijkheid dat ze mij niet verder konden helpen, want dat heeft het loslaten heel wat makkelijker gemaakt. Twee weken geleden zei ik heel wijs tegen een nieuw wandelmaatje: “Als de behandeling je meer kost, dan het je oplevert, gaat er iets niet goed.” En terwijl ik dat hardop zei, realiseerde ik mij dat ik zelf ook weer voor zo’n keuze sta.
Een van mijn grootste angsten was in een gat vallen, en zonder ondersteuning er alleen voor komen te staan, omdat ik me niet sterk genoeg voelde om dit aan te kunnen. Maar de vakantie break van al mijn zorgverleners bleek een geschenk. Soms moet je in het niets vallen om te reflecteren en ruimte te maken voor iets nieuws wat echt komt vanuit je hart. Het gezegde als je doet wat je altijd al deed, krijg je wat je altijd al had, is hier ook zeker van toepassing. De programma’s die ik volg zijn intens; ik heb er een werk week vol aan. Wat in mijn hoofd weinig ruimte overlaat voor bezinning. Juist doordat dit programma deels wegviel en ik in die dip zat kreeg ik tijd om na te denken. Ook moest ik het wel uit mezelf halen, want er was niemand om me aan op te trekken. Ik werd deels op mezelf teruggeworpen, maar daardoor realiseerde ik me dat ik al veel meer wist dan waar ik mezelf credit voor gaf. Ik heb al zoveel therapieën en behandelingen gevolgd. Ik ben geen groentje meer als het komt op het herstel van mijn eigen lijf. En ik moest dat weer even zien te herinneren. Want juist als ik veel pijn heb, overheerst dat alles en word mijn hoofd mega foggy. Ik moest dus even diep graven om na te gaan wat nu heeft gewerkt afgelopen jaar. Een ding wist ik in ieder geval zeker. Ik heb mij al eens beter gevoeld tijdens mijn ‘ziek zijn’ dus het kan ook zeker weer beter worden.
Zoals je uit mijn hele verhaal wellicht misschien al had opgemaakt, zijn het dus niet alleen praktische dingen die werken. Het zijn ook inzichten, manieren van doen, mindset, vallen en vooral weer opstaan. Was vandaag geen succes? Morgen is er weer een nieuwe dag.
Be gentle
Het is mezelf met zachtheid en geduld behandelen. Mezelf alle tijd gunnen die ik nodig hebben. Mezelf gunnen een filmpje te kijken als niets anders lijkt te lukken. Rust te nemen als ik voel dat ik dat nodig heb i.p.v. boos te worden dat mijn to do lijstje niet af is. Trots te zijn op alle baby stapjes vooruit die ik maak, versus mezelf af te kraken voor waar ik nog niet ben. Boodschappen een keer laten bezorgen door de AH i.p.v. alle bio boeren afrijden omdat ik eigenlijk lokaal en biologisch wil eten.
Kwetsbaar durven zijn & balans vinden
Het is kwetsbaar durven zijn en om hulp vragen versus mezelf groot houden. Het is i.p.v. altijd antwoorden als iemand vraagt hoe het gaat “goed hoor”, durven zeggen “ik zit er even doorheen vandaag.” Of: “mwa, lief dat je het vraagt, maar wil het er niet over hebben.” Want ook continu de focus leggen op wat er niet goed gaat helpt mij niet heb ik ontdekt. Ik wil ook een avondje, als ik me wel goed voel, een wijntje kunnen drinken op een verjaardag. En hoe lief iedereen zijn bezorgdheid ook is, het er soms juist niet over hebben. Waar je je aandacht op vestigt dat groeit. Zoals met alles in het leven is het dus een ook balans vinden. Het is kwetsbaar zijn en uithuilen als er emoties omhoog komen bij mijn vriend, familie, maar ook zorg professionals of mijn baas. Het is toegeven aan mezelf en de ander dat ik het even niet allemaal op een rijtje heb. En steun die andere aanbieden accepteren. Ik heb heel lang alles zelf willen doen, mezelf groot willen houden en vond het erg moeilijk om hulp te accepteren. Dat heb ik dit jaar wel geleerd. Mijn vriend heeft mijn meest kwetsbare kanten gezien, terwijl we helemaal nog niet zolang samen waren.
Glas is halfvol i.p.v. half leeg mentaliteit
Dankbaar zijn en focussen op wat lukt i.p.v. continu bezig zijn en balen over hetgeen wat niet kan, helpt mij enorm. Dankbaar te zijn voor alle tijd die ik heb om te minimaliseren of met kruiden in de tuin bezig te zijn, een taart te bakken als mijn vriend jarig is of extra tijd te steken in een gezonde voedende maaltijd voor ons. Versus te balen over alle carriere kansen die ik mogelijk nu mis of dat werken niet lukt. Het is trots zijn op mezelf dat ik ben gaan wandelen naar de stad voor koffie met een vriendin versus balen dat het mij niet lukte om die dag met de auto iemand op te zoeken of mee te gaan naar een festival. En soms word ik daar te goed in, dat positief zijn, en vergeet ik dat ik ook mag huilen en balen als ik mij onwijs kut voel en ook dat er weer mag zijn. Weer die balans ;).
Mijn gezond nummer 1 prioriteit maken en nee zeggen
Het is van mijn gezondheid de prioriteit maken i.p.v. koste wat het koste voor andere klaar staan. En oef, want vind ik dit vind moeilijk. Als ik terugkijk op het afgelopen jaar is dit ook mijn grootste valkuil nog geweest. Ik ben erg zorgzaam en behulpzaam ingesteld en gewend om te geven, niet om te nemen. Ik heb echt moeten leren om nee te zeggen. Hoe moeilijk en pijnlijk ik dit ook vind als ik zie dat iemand die dichtbij mij staat iemand nodig heeft. Daarnaast heb ik een enorm verantwoordelijkheidsgevoel dus ook richting werk vind ik dit super lastig. Ik heb alles gegeven tot december vorig jaar, wel mede dankzij een bedrijfsarts die me enorm pushte, en liet dan dat rondje wandelen maar weer zitten of die zorgafspraak om nog iets aan re-integratie te kunnen doen. Toen ik alleen nog maar kon huilen en echt zo doodop was dat ik ziek was van de moeheid ging er pas een knop om. En toen zat ik dus al officieel bijna een jaar ziek thuis. Ook dat er alweer bijna een jaar om was gaf me het laatste zetje. Ik wist als ik zo door blijf gaan word ik echt nooit beter. Reintegreren zou ten alle tijden herstel bevorderend moeten zijn en dat was het voor mij destijds echt niet. Voor mij is het nieuwe jaar een omslagpunt geweest en eerlijk gezegd pas nadat ik mezelf als prioriteit ging zien begon mijn herstel echt. Ik ben flink voor mezelf gaan staan en heb mijn kracht proberen te herpakken. En dit gaat met vallen en opstaan, want het blijft een valkuil om eerst voor de ander te zorgen en dan pas voor mezelf. Dus ik probeer mezelf eraan te herinneren dat ik mij eerst goed moet voelen en pas als ik over heb kan geven. In een film die ik gisteren keek zij een man tegen zijn vrouw: “Net zoals in het vliegtuig eerst jouw zuurstof masker opzetten, dan pas dat van een ander anders kun je ze niet helpen.” – Working moms. Of te wel dat ik dus mijn tijd investeer in mijn batterij opladen totdat er genoeg is om te geven en niet op mijn reserves te teren. Deze week gaf een goede vriend van mij nog een mooie tip. Hij stelde voor dat ik mezelf als twee personen zou zien. Het is eigenlijk heel gek, zei hij, dat je veel geeft aan degene dichtbij jou, terwijl er niemand dichterbij staat dan jijzelf. En daarin had hij helemaal gelijk. Ik ga eens proberen mijn eigen beste vriendin te worden. En met de ogen van een ander naar mezelf proberen te kijken, zodat ik mogelijk mezelf kan helpen beter voor mezelf te zorgen.
Haalbare doelen stellen zodat je succeservaringen creëert
Dit jaar april moest ik mijn derde re-integratie poging een halt toeroepen, waarna mijn nieuwe bedrijfsarts besloot dat ik nog niet klaar was om weer aan het werk te gaan. Het was een enorme knauw in mijn zelfvertrouwen toen ook deze poging weer te hoog gegrepen bleek. Vervolgens besprak ik met de psycholoog hoe belangrijk het creëren van succeservaringen is voor je herstel en dat heb ik onthouden. Ik wist namelijk eigenlijk voordat ik begon al dat het hoog gegrepen was, maar ik wilde zo graag dat het zou lukken, dat ik het toch probeerde. Ik ben koppig en volhardend. Niks mis mee, maar die geest van mij is vaak veel verder dan mijn lijf. Ik zet sneller een tandje bij, dan een stapje terug. Wat niet helpt bij het stellen van haalbare doelen. Sindsdien probeer ik uit te gaan van wat ik al kan en daarop te bouwen. I.p.v. alvorens dat ik begin de lat al hoger te leggen dan waar ik ben. Dit is eigenlijk ook het punt geweest dat ik echt ben begonnen met kijken naar wat wél lukt i.p.v. me dood te staren en balen over iets dat niet lukt. Ik bleef mezelf namelijk pushen auto te rijden, terwijl dat enorm belastend is en mijn pijn verergerd. Ik zag pas later in hoeveel kostbare energie ik verloren heb aan mijn kleine beetje belasting steken in iets wat nu, hoe vervelend ook, te hoog gegrepen is zoals het auto rijden of achter de computer zitten. Nadat ik dat kon accepteren en loslaten, ben ik gaan kijken wat ik wel kan. Dat is praten, luisteren en wandelen. Zodra ik weer sterk genoeg ben om weer een begin te maken met re-integreren weet ik ook dat dit mijn uitgangspunt moet zijn. Iets op loopafstand waar ik een afwisselende houding heb en vooral kan praten/luisteren en wat dingetjes kan doen die een bijdrage leveren en voldoening, zonder beeldscherm of reistijd. Ook schrijven kost mij moeite, omdat het typen uiteindelijk pijn gaat doen. Ik kan dit dus ook alleen als ik mij goed voel doen. Anderzijds haal ik er namelijk wel veel voldoening uit en zie ik het als oefening om wat belastbaarheid op te bouwen. Maar op slechte dagen zul je mij niet achter mijn laptop vinden en laat ik het los. Dit blog was haalbaar, omdat ik er geen deadline voor heb en alleen doe waar ik zin in heb. Je kunt je wel voorstellen dat ik enorm trots was toen het live kon, omdat ik het gemaakt hebt serieus door steeds even 10 minuten eraan te werken. 10 minuten voor 10 minuten tot het er opeens stond!
Iedere dag iets doen waar je plezier uithaalt
Ik verzand gauw in huishoudelijke taken. Nog even dat wasje opvouwen, even boodschappen doen, even de vaatwasser uitruimen etc. Wat voor een energiek persoon de normaalste zaak van de wereld is, kan voor iemand met een lage belastbaarheid als snel een dagtaak worden. Om vervolgens dood moe op de bank te eindigen en nog niets te hebben gedaan waar ik energie van krijg / bijdraagt aan mijn herstel. Of zoals ik eerder al zei ben ik dan de hele dag voor andere bezig en vergeet ik hoe weinig buffer ik heb om uit te geven. Om vervolgens niets over te houden voor mezelf. Ik probeer nu dus iedere dag één ding voor mezelf te doen en halverwege de dag even in te checken of ik dat al heb gedaan en zo niet te bedenken wat dat gaat zijn voor ik ja zeg op een hulpvraag of begin aan een wasje draaien. En terwijl ik dit weer lees een paar weken later met het afmaken van dit blog denk ik alweer, o ja.. goeie!
Positieve beïnvloeding van je zenuwstelsel
Knuffelen, beweging, buiten zijn, zonlicht en meditatie maken allemaal hormonen aan die kalmerend of pijnstillend werken. Daar waar adrenaline en cortisol dat juist niet doen. Ik zou activiteiten die je enorme adrenaline kick geven of enge films kijken afraden. Je wilt hormonen en chemische reacties stimuleren die ontspanning bewerkstelligen in je lijf. Gezien je daar te weinig van aanmaakt als je veel pijn hebt. Je lichaam staat in overlevingsmodus na langdurige periodes van druk, stress, ziekte of pijn. Alles wat je kunt doen om het gerust te stellen werkt heilzaam voor mij.
Beweging
Deze wil ik graag nog even apart toelichten. Vorige maand reflecterende ik terug op de tijden in mijn volwassen leven waarop ik mij het beste voelde en ik kwam tot de ontdekking dat dit hand in hand gaat met de momenten waarop ik fysiek heel actief was. Zoals tijdens mijn exchange programma in de VS toen ik twee keer per week dansles had, afentoe nog yoga deed en in het weekend ging hiken. Of daarna tijdens mijn afstudeerjaar waarin ik 2 soms 3 x per week AcroYoga deed en zelfs workshops gaf op festivals. Of tijdens de vakantie als ik al mijn dagelijkse dingetjes laat liggen en de energie die ik heb steek in wandelen en dingen doen. Het leven is helaas geen all inclusive resort, maar dat gaf mij wel de drive om manieren te gaan zoeken van beweging waar ik energie van krijg. Laten we wel wezen ik heb altijd een hekel gehad aan fitness, dus ik zie niet in waarom ik dat nu opeens wonder boven wonder geweldig zou vinden tijdens de fysiotherapie. Ik ben heel braaf vanaf maart 2x per week met de fysiotherapeut gaan trainen tot een tweede keer covid roet in het eten gooide laatst. We kwamen ook niet echt vooruit. Ik had teveel pijn om conditie op te kunnen bouwen, en hun te weinig kennis mij daarbij te begeleiden. Dit is de reden dat ik mij ingeschreven heb voor een medisch revalidatie traject voor chronische pijn, maar dat terzijde. Ik kwam steeds helemaal leeggezogen thuis & waar dat in eerste instantie ook zeker de nasleep van covid was, was dat de afgelopen maand voor mijn gevoel anders. Nu sta ik dus op zo’n punt dat ik moet proberen het los te laten omdat het mij meer kost dan het mij oplevert. En moet ik op zoek naar andere vormen van bewegen waar ik weer energie van krijg. Ik heb altijd van yoga gehouden, maar durfde niet meer. Wat ik van fysio geleerd heb is meer lichaamsbewustwording, waar mijn grenzen liggen en wat de signalen zijn die mijn lichaam geeft als ik ze bereik. Dus fysio heeft mij ook zeker een hoop gebracht, met deze kennis van de fysiotherapie in mijn rugzak, voel ik mij weer zeker genoeg om yoga weer te proberen.
Ontspanning vinden
Door het lezen van het boek, verklein je pijn, begrijp ik beter hoe je stresssysteem en pijnsysteem samenwerken. En waarom ik continu het gevoel heb dat ik altijd aansta en niet kan ontspannen. Er is altijd een basisspanning en onrust in mijn zenuwstelsel. Maar de paradox is dat alleen door ingangen te vinden in mijn stresssysteem om te ontspannen de pijn minder kan worden. Ontspanning vinden in een lichaam dat bevroren, vast en pijnlijk voelt kan enorm lastig zijn. Echter alle kleine beetjes helpen, dus er is een heel scala aan dingen die ik probeer juist als ik meer pijn ervaar. Een aantal voorbeelden:
- De natuur ingaan. De enige plek waar ik echt kan ontladen en tot mezelf kan komen is in de de natuur. Met name het strand of een bos doen mij altijd goed.
- Voetenbadje of een warm bad met magnesium (ontspanning voor de spieren + momentje voor jezelf ongeveer 20 min) in de winter. Ik ben ook een aantal keer gaan floaten, ook enorm fijn ‘s winters.
- Naar de sauna (in de winter). Of thuis een infrarood (sauna) lamp wegzetten. Ik mocht afgelopen winter heel lief die van mijn kapper lenen en die (infrarood) warmte zorgde voor zo’n fijne ontspanning voor mijn verkrampte spieren.
- Voetreflex of een andere zachte vorm van massage. Mijn psychosomatisch fysiotherapeut maakt het vaak ook even los, wat ter ondersteuning enorm helpend is voor mij.
- Dobberen in water. Ik vind natuur water enorm ontspannend. Echt zwemmen is te belastend, maar een beetje pootje baden of drijven vind ik heerlijk.
- ASMR filmpjes op Youtube wordt ik ook altijd rustig van met name die voor paniekaanvallen. Iemand die in je oor fluistert en zegt ‘you are safe, it’s okay’ en dat een aantal keer herhaalt werkt echt geruststellend
- Ademhaling. Werkt niet direct, maar ik weet dat ik hiermee mijn lichaam op een goede manier programmeer. Door heel rustig in en uit te ademenen in je buik, bijvoorbeeld 5 tellen, geef je het signaal naar je hersenen dat het veilig is. En je alarmsystemen dus niet zo heftig hoeven te reageren. Als je het moeilijk vind dit zelf te doen kun je een (gratis) app downloaden waar je een golfbeweging kunt volgen voor je in een uitademing. Het aantal tellen kun je zelf instellen. Ik gebruik Breathe+.
- Bodyscan. Ieder lichaamsdeel nagaan en bewust even aanspannen en spanning loslaten. Bewust even aandacht geven en kijken of je er nog wat spanning los kunt laten. Ook fijn om te doen als je niet kunt slapen.
- Yin yoga en/of yoga nidra. Sinds een maand ben ik terug yin yoga aan het oppakken en voor mij is dit een hele fijne manier om te ontspannen en mijn lichaam te bewegen. Je ademt door fascia heen, wat heel stug voelt na lange tijd weinig te bewegen, en probeert zo met zachtheid langzaam ruimte te creëren in je lijf d.m.v. je ademhaling. Yoga nidra is een soort meditatie of eigenlijk meer een geleide ontspanningsoefening. Als je moeite hebt met ontspanning vinden, zoals ik, ideaal.
Gezonde voeding en evt. supplementen
Wat je naar binnen schuift is de brandstof voor je lichaam op om te bouwen. Ik kwam door een bezoek aan een mesoloog erachter dat ik te weinig B12 binnen kreeg en slik sindsien supplementen hiervoor. En zo heb ik dat afwisselend met andere dingen ook gedaan zoals vitamine C, magnesium of andere vitamines/mineralen. Om te zorgen dat mijn lichaam op dat vlak de goede bouwstoffen binnenkrijgt om te herstellen. Echt een consistente manier om dit te checken heb ik nog niet gevonden. Ik heb weleens een Asyra test gedaan, mesoloog dus en sensi therapie om het te meten. Daarnaast loop ik sinds maart als onderdeel van het covid herstel traject bij een diëtiste. Ik ben net klaar met een FODMAP dieet, omdat ik veel energie verloor door buikklachten die ik al jaren heb en ook die nu maar eens onder de loep wilde nemen. Er is een hoop voeding waar ik momenteel heftig op reageer, dus een uitgebalanceerd dieet zonder reactie te veroorzaken is een uitdaging. Onlangs ben ik langs geweest bij weer een ander soort alternatief therapeut, die ook terug kon vinden hoe zeer mijn darmen van slag zijn. Ook in het boek verklein je pijn wordt beaamt dat na lange periodes van spanning in je lichaam en stress, darmproblemen hier het gevolg van kunnen zijn. Niet zo gek dus, dat juist dit jaar ik er steeds meer last van krijg. Nu net ben ik begonnen met supplementen om die darmen weer beter te laten bewegen & de afvalstoffen uit mijn lichaam te detoxen. Ook daar houd mijn lijf namelijk letterlijk alles vast en dus zoek ik naar ingangen om het door te laten stromen.
Pijn verminderen
Als het echt niet anders kan slik ik paracetamol om de cirkel te doorbreken. Alleen beweging helpt uiteindelijk de stijfheid te verminderen, maar ik heb soms teveel pijn om iets te kunnen doen. Als je dan de pijn niet vermindert, ga je nog minder bewegen, waardoor het alleen maar vaster gaat zitten. Door een bezoekje aan de alternatief therapeut werd mij nogmaals bevestigd dat de pijn die ik ervaar de nummer 1 in stand houdende factor is voor stress in mijn lijf en het dus essentieel is dat de pijn verminderd. Vorige maand heb ik weer twee/drie weken een spiegel paracetamol opgebouwd, waar ik gelukkig twee weken geleden weer mee kon stoppen. Het is namelijk ook weer durven stoppen als je vooruitgang ziet omdat langdurige medicatie juist je pijn klachten in stand kunnen houden. Ik heb ook twee pijn behandelingen ondergaan in het ziekenhuis in het begin, omdat ik amper nog kon lopen & paracetamol niet voldoende deed. Ik wist van gekkigheid niet meer wat ik moest doen. Maar daar zou ik niet opnieuw voor kiezen. Het zorgde eerst voor een terugval van een maand voor ik iets voor uitkwam, maar gezien ik geen andere manier destijds zag de cirkel te doorbreken ben ik wel blij dat ik dit heb gedaan. Nu ben ik een natuurlijke pijnstiller aan het proberen met kurkuma en boswellia, geen idee of het effect heeft, dat gaan we zien.
De 2 T’s
Tens apparaat & Tijgerbalsem. Die was ik vergeten omdat ik ze lange tijd niet nodig heb gehad, maar probeer ze altijd in huis te hebben. Om even wat in te kunnen smeren als spieren zeuren of mijn zenuwen te proberen wat te resetten door gebruik van het tens apparaat.
Om hulp durven vragen
Hoe belangrijk eigen regie ook is, net zo belangrijk is om hulp durven vragen. In mijn eentje was ik er nooit aan uitgekomen. Op professioneel gebied heb ik al hulp gehad van een osteopaat, drie verschillende fysiotherapeuten, ergotherapeut, psycholoog, psychosomatisch fysiotherapeut, neuroloog en pijnarts, acupuncturist, mesoloog, diëtist, coach voor familieopstellingen, voetreflexologe, shiatsu masseusers en orthomanueel arts. Ik heb consults gehad met een coach en regressie therapie gedaan en onlangs ben ik voor het eerst naar een praktijk voor biofysische en natuurgeneeskundige therapieën geweest. Bij sommige ben ik maar 1x geweest en was dat genoeg voor mij op dat moment, bij andere net zoals de ergotherapeut heb ik een traject gelopen van wel 11 maanden. Momenteel wacht ik op mijn intake bij het medisch revalidatie traject voor chronische pijn klachten en ook dat zal waarschijnlijk weer een wat langer traject worden.
Maar die hulp durven vragen zit hem ook in praktische dingen. Ik moet geregeld mijn vriend vragen of hij even iets wilt tillen, de pan af wilt gieten, om een boodschapje gaat als ik er doorheen zit of zelfs mij naar een afspraak wilt rijden omdat ik het zelf niet kan. Als hij er niet is, moet ik creatief zijn. Ik heb zelfs al aan eens de buurtkinderen gevraagd, die buiten aan het spelen waren, om boodschappen naar binnen te tillen. Vroeger zou dat voor mij een enorm hoge drempel zijn geweest op de een of andere manier. Dan zou ik kostte wat het kost toch die tas getild hebben, ongeacht de consequenties voor mijn lijf. Maar ook die moed, om hulp te vragen, heb ik geleerd bij elkaar te rapen. Ook geef ik het schoonmaak werk in huis uit handen, omdat het huis te groot is en het te zwaar is voor mij om het zelf te doen. Dus ook daarin heb ik een hulp gezocht. Of zeg ik ja tegen een vriendin als ze vraagt of zij die avond voor me kan koken. En ergens vind mijn ego dit nog steeds moeilijk, want ik wil het allemaal graag zelf kunnen doen. Mijn eigen boontjes kunnen doppen en van niemand afhankelijk zijn. Maar hoe makkelijk ik zelf mijn hand uitreik naar een ander zo moeilijk is het om hem andersom te accepteren.
Acceptatie
Ik heb niets anders dan mijn stinkende best gedaan te herstellen en weer de oude Kiki te worden. En laat het nu juist de acceptatie dat dit is wat het nu is zijn wat helpt. Hoopvolle acceptatie dat je je neer kunt leggen in zachtheid bij hoe het nu is, maar ook de moed houd dat het morgen wellicht weer een klein beetje beter gaat. Pas als je uitzoomt en terugkijkt op een langere periode zie je vaak de stappen die je hebt gezet. Ik ben zo’n ander mens dan 1,5 jaar geleden. Ik was een meisje en werd een volwassen zelfbewuste vrouw.
Bewustwording en begrip
Dit is denk ik ook een beetje karakter afhankelijk. Ik ben altijd iemand geweest die dingen wilt begrijpen, veel vragen stelt en inzicht wilt hebben in hoe dingen werken. Dus geen antwoorden krijgen, veel vraagtekens vanuit zorgverleners waar ik ook geen antwoord op had, of niet begrijpen wat er in mijn lijf gebeurd of waarom ik zoveel pijn ervaar, is niet helpend geweest. Wat wel helpt is bewustwording. Lezen over hoe spanningsklachten en chronische pijn klachten werken. Inzicht krijgen in wat er chemisch in mijn lichaam gebeurd door boeken te lezen / podcasts te luisteren/ filmpjes op youtube te kijken of uitleg van zorgprofessionals. Ervaringen delen met anderen en weten dat je niet de enige bent, dat jij niet gek aan worden bent, maar dit ‘normaal’ is bij langdurige pijn of welke andere ziekte dan ook helpt. Inzicht krijgen in mijn eigen destructieve patronen of niet helpend gedrag helpt.
Leestip: Verklein je Pijn, Eugenie de Ruiter.
Luister tip: de podcast psycholoog heeft diverse interessante podcasts waar ik wel wat aan heb gehad. En DRIVE #48 Els van Steijn over systemisch werken en gedrag heeft me ook veel inzichten gegeven toen ik met familie opstellingen bezig was. Gaat dus niet over stress of pijn, maar wel interessant.
(21/9/22 edit kijktip: Revalidatie Rijndam heeft een filmpje online staan met een presentatie door Loes Swaan. Het is een beetje ouderwets met een PowerPoint, maar oh my wenste ik dat iemand dit mij eerder aangeraden had. Het legt in 30 minuten tijd heel kort uit wat chronische pijn is en wat revalidatie je kan bieden. Maar ook bevat het wat tips waar je voor jezelf naar kunt kijken & aanknopingspunten om te achterhalen wat bij jouw triggers zijn voor pijn. Mijn revalidatie arts in Breda raadde dit mij tijdens de intake aan te bekijken als voorbereiding op het revalidatie traject, maar ook mijn psycholoog had in voorbereiding van de intake al aanbevolen dit te kijken. Ik keek het samen met mijn partner, wat zeker een aanrader is als je het mij vraagt, omdat het ook veel uit kan leggen aan naaste zonder dat je ze een heel boek of tientallen artikelen moet laten lezen.)
Goede slaap
Een goede nachtrust is enorm belangrijk voor een lichaam om te kunnen herstellen of op te laden. Maar juist als je van slag bent of ziek bent, is dit soms moeilijk. Ik heb altijd al moeite gehad met in slaap vallen. Het duurt altijd even voordat ik de dag verwerkt hebt en mijn hoofd stopt met racen. Het verbaasde mij dan ook niet dat nu mijn zenuwstelsel overhoop ligt, ik er nog meer moeite mee heb. In het begin werd ik ook vaak wakker van de pijn en lag ik niet goed. Ik heb verschillenden hulpmiddelen aangeschaft de afgelopen 1,5 jaar om de kwaliteit van mijn slaap te kunnen verbeteren. Zoals een speciaal op maat gemaakt kussen door fysiotherapeuten voor mijn nek. Ook kocht ik een verzwaringsdeken wat een beetje helpt mijn lichaam wat meer tot rust te brengen. Met inslapen merk ik er zelf niet veel effect van. Maar ik slaap met deze deken wel makkelijker weer in als ik ‘s nachts wakker word. Daar waar voorheen mijn hele systeem direct ‘aan’ stond en ik uren wakker lag voor ik weer in slaap viel ‘s nachts, slaap ik sindsdien beter door. Een fijne matras topper had ik al. Als je zenuwstelsel overhoop ligt komen alle prikkels harder binnen. Het verwerkingssysteem is een beetje kapot, waardoor je brein dingen heftiger registreert dan gewoonlijk. Dat heb ik ook met licht, zodra het licht is doe ik geen oog dicht. Dus heb ik nu verduisterende gordijnen (gescoord via marktplaats) en zelfs een verduisterend oogmasker tegen het licht van de stekkerdozen of wekker binnen. En geluid is al helemaal verschrikkelijk. Als de buurvrouw een keer muziek aan heeft staan doe ik geen oog dicht, maar goede oortjes heb ik nog niet echt gevonden. Mij krijg je in ieder geval niet mee naar een muziekfestival voorlopig.
Onlangs had ik een gesprek met psycholoog over dat, ondanks de hulpmiddelen, ik nog steeds niet optimaal slaap. Mijn ritme is heel onregelmatig en de tijd die ik uit bed kom alles behalve maatschappelijk wenselijk. Wat mij mentaal heel veel rust heeft gegeven is de wetenschap die ze mij meegaf, dat 4 uur slaap voldoende is voor je fysieke lichaam. Alle uren die je extra slaapt zijn mooi meegenomen en geven mentaal/emotioneel meer rust. Dat is je remslaap en daarin verwerk je vaak dingen. Ik raakte nog weleens in paniek ‘s nacht als ik de wekker steeds een uur later zag worden, denkende dat ik echt mijn slaap nodig had, omdat ik al zo weinig energie heb. Nu maak ik me er niet meer druk over en weet ik dat als ik 4 uur pak het oké is voor mijn lijf. Je bent waarschijnlijk wat prikkelbaarder, omdat je nog wat moet verwerken. Maar dit kan ook door meer tijd alleen te nemen of te mediteren. Ook ben ik aan het oefenen met een vast slaapritme en ritueel voor het slapen gaan. Ik probeer nu op een vast tijdstip, wat werkt voor mij, naar bed te gaan en op te staan. Dit is 22:30 tot 8:30 ongeveer voor mij. Ook is het beter om niet op je telefoon of naar je wekker te kijken als je ‘s nachts wakker word. Als je voor je gevoel langer dan een half uur wakker ligt, dan ga je eruit. Even wat lezen, naar de wc of wat drinken, maximaal 30 minuten voor je gevoel, dan weer opnieuw proberen. Als je eindeloos blijft woelen krijg je brein de associatie dat naar bed gaan vervelend is/ een strijd.
Ze waren vroeger zo gek nog niet met rust, reinheid en regelmaat. Net zoals bij kleine kinderen, gedijen ontregelde volwassen daar toch ook echt het beste op als je het mij vraagt. Ik heb een bloedje dood aan die structuur, doe ook liever waar ik zin in heb, maar ik merk echt positief verschil als ik wel structuur, regelmaat en een vast ritme heb.
Last but not least: kamperen!
Niets helpt mij beter dan een weekendje weg. Met de camper in de natuur zijn en even af schakelen is voor mij ultieme vrijheid en enorm heilzaam. Ook van behandelingen heb je soms een break nodig. Niets moeten en alleen maar genieten en ontspannen. Genieten van de omgeving, buiten zijn, kampvuur maken, kruiden plukken, beetje wandelen, wijntje drinken of de zonsondergang kijken op het strand. De camper brengt ons naar de fijnste plekjes zonder prikkels waar ook mijn senses even tot rust kunnen komen. Niet alleen van de drukte in de stad, maar ook in mijn hoofd.
Nou dat is een hele hoop informatie. Ik heb geloof ik nog nooit zo’n lang blog geschreven. Zoals ik al zei moet ik leren het minder buiten mezelf te gaan zoeken en meer te vertrouwen op mijn intuïtie en alle kennis die ik heb opgedaan. We zijn nooit te oud om te leren, uitgeleerd en er is altijd potentie op te groeien. Maar als je even de weg kwijt bent of het niet meer weet, neem dan een stapje terug. Kijk niet om je heen, maar keer naar binnen. Je zult verstelt staan van de kennis die je hier al weet te vinden. En bovenal houd moed het komt echt goed.
Veel liefs van mij.
